Een journalistieke schrijfstijl

Ook in de stijl die je hanteert moet je al de rol van een journalist aannemen. Natuurlijk varieert de stijl van kranten, zeker als het om grote reportages of analysestukken gaat. Maar in korte en middellange stukken vind je toch telkens dezelfde typische journalistieke stijl terug. Die stijl is neutraal, helder, vlot en bondig. Enkele basisprincipes:

  1. Schrijf zoals je vertelt;
  2. Schrijf over mensen;
  3. Schrijf spreektaal, maar wel standaardtaal;
  4. Vermijd wervend, commercieel taalgebruik;
  5. Vermijd emotioneel taalgebruik;
  6. Wees precies.

1. Schrijf zoals je vertelt

Als je niet weet hoe je moet beginnen, leg dan je documentatie opzij en stel je voor hoe je je nieuws zou vertellen aan een collega, of beter nog: aan je grootmoeder. Zo kom je vaak snel tot de essentie, de juiste invalshoek en een goede opbouw.

2. Schrijf over mensen

De mens moet voorrang krijgen op het instituut, de organisatie, het evenement. Alles op mensenmaat.

3. Schrijf spreektaal, maar wel standaardtaal

Schrijf eenvoudig en vermijd in de mate van het mogelijke onbegrijpelijk technisch jargon, 'dure' woorden, omslachtige uitdrukkingen en complexe grammaticale constructies. Zinnen die moeilijk zijn om voor te lezen, zijn niet goed.

Stad Antwerpen

Buurt aan de Beurt Groeningerplein helpt bewoners gevels verfraaien

Van maandag 21 tot en met vrijdag 25 november vindt de actie Buurt aan de Beurt plaats op en rond het Groeningerplein. Deze actie is één van de vele initiatieven van het Stadsplan Veilig en kadert binnen de aanpak van overlast. Buurt aan de Beurt is gericht op het verwezenlijken van een meer veilige, herstelde, propere en gezellige buurt. Met dit initiatief wil de stad een zichtbare verbetering van de leefomgeving en een verhoging van de leefbaarheid in tien geselecteerde hotspotbuurten bewerkstelligen.


... enkel een politicus spreekt zo. Maak hier mensentaal van en zet de mensen voorop:

Alle bewoners van de straten rond het Groeningerplein kunnen vanaf 21 november meehelpen om hun buurt mooier te maken. Tijdens de actie Buurt aan de Beurt mag iedereen mee de handen uit de mouwen steken om de omgeving opnieuw properder, gezelliger en veiliger te maken. De actie past in het Stadsplan Veilig waarmee de stad een aantal probleemwijken wil aanpakken en opfrissen.

Merk op dat de kop wel heel goed is: concreet en met mensen erin.

4. Vermijd wervend, commercieel taalgebruik

Geef geen waardeoordelen maar hou het bij de feiten. Schrijf niet "prachtige resultaten" maar "X miljoen euro winst". Hou afstand en wees matig met superlatieven.

HP

De HP Pavilion ZD8300 reeks vormt een perfect huwelijk van digitale ontspanning met bijzonder krachtig computerwerk. Een breedbeeldscherm van 17" met HP BrightView en grafische mogelijkheden met 128 MB of 256 MB specifiek videogeheugen scheppen grootse, gewaagde vormen van ontspanning en een duizelingwekkende filmervaring.

5. Vermijd emotioneel taalgebruik

Vooral voor militante belangengroepen is dit een valkuil.

GAIA

GAIA noemt de reactie van CD&V hierop gewoon belachelijk: de kennelijk lichtgevoelige partij van minister Leterme beschuldigt GAIA ervan zelf de oorzaak te zijn van de boete die België zou moeten betalen. Kan het nog straffer? Ook Boerenbond blijkt in zijn reactie ook al het noorden te zijn kwijtgeraakt. Het is het volste recht van GAIA, die het dierenwelzijn wil verzekerd zien, een kat een kat te noemen.

Tegelijk moet je niet aarzelen om de gevoelens te tonen die het publiek van je verwacht: gepaste verontwaardiging of een spijtbetuiging of schuldbekentenis bij een fout.

6. Wees precies

Wees zo concreet en specifiek mogelijk. Niemand heeft een boodschap aan wollig, onduidelijk en vaag taalgebruik, zeker journalisten niet. Overschat de voorkennis van je lezer niet en identificeer alle personen, plaatsen, instellingen en verklaar alle afkortingen. Zoals gezegd bewaar je precieze cijfers en andere details wel beter voor de broodtekst.

In 2004 noteerde het WIV 984 nieuwe besmettingen met hiv. (Sensoa)

...wordt zo:

In 2004 raakten bijna 1000 mensen besmet met hiv. Dat blijkt uit de cijfers van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid.

Bronvermelding docenten:

  • Hendrickx, R. (2003). Stijlboek VRT. Utrecht: Van Dale Lexicografie.
  • Mies, J. (2002). Persberichtenwijzer. Den Haag: Sdu Uitgevers: 89-96.
  • Permentier, L. en Van Den Eynden, L. (1998), Stijlboek. Groot-Bijgaarden: Uitgeverij Scoop: 91-112.